Bindingsangst en verlatingsangst raken aan iets wezenlijks, je verlangen naar nabijheid en je behoefte aan veiligheid. Voor veel mensen voelt dat als een innerlijk koordtrekken. De ene keer wil je heel dicht bij je partner zijn, de andere keer zoek je juist afstand. Voor partners is dat vaak verwarrend: “Waarom trek je je terug, juist nu het zo goed gaat?” En voor jezelf kan het voelen als een patroon waar je maar niet uitkomt, ook als je (op dit moment) geen relatie hebt.
Bindingsangst is geen onwil en geen karakterfout. Het is meestal een reflex van je zenuwstelsel, gevormd door oude hechtingservaringen, kom niet te dichtbij, want dan kan ik gekwetst worden. In relaties kan dat zo zichtbaar worden, het gesprek over toekomst en commitment roept spanning op, emoties schieten alle kanten op of klappen dicht, je gaat twijfelen aan je gevoel, of er ontstaat juist ruzie op het moment dat het intiem wordt. Tegelijk zit daar vaak ook de vrees in dat, zodra je je opent, je alsnog niet gezien of verlaten wordt. Zo ontstaat een slingerbeweging tussen aantrekken en afstoten.
Verlatingsangst is de diepgewortelde vrees om alleen gelaten, afgewezen of niet gekozen te worden. Het is geen “dramatisch zijn”, maar een overlevingsstrategie die ooit nodig was. In het contact uit het zich bijvoorbeeld als voortdurende behoefte aan bevestiging, gevoeligheid voor afstand of stiltes, onrust als appjes uitblijven, en snel zoeken naar duidelijkheid: “Zijn we samen? Kies je voor mij?” Die alertheid is begrijpelijk, diegene wil je beschermen tegen pijn. Maar juist daardoor kan de druk in het contact oplopen, waardoor de ander zich weer terugtrekt en de angst bevestigd lijkt. Het doorbreken begint wanneer je de onderliggende behoefte (gezien worden, zekerheid, nabijheid) zo leert uitspreken dat er ruimte voor beide kanten ontstaat.
Voor de partner met bindingsangst is nabijheid soms intens en fijn, en even later te veel. Dan is er behoefte aan ruimte, controle en overzicht. Voor de andere partner voelt het alsof de grond verschuift, gisteren waren we dichtbij, vandaag lijk je onbereikbaar. Dat doet pijn en roept vaak eigen overlevingsreacties op, druk zetten voor duidelijkheid, je terugtrekken om afwijzing te vermijden, of jezelf wegcijferen om de verbinding te behouden. Zonder woorden voor wat er gebeurt, stapelen misverstanden en gemis zich op.
Veel patronen vinden hun wortels in onveilige hechting of eerdere relaties waarin je je niet gezien of niet veilig voelde. Andere factoren kunnen de spanning versterken, ADHD maakt schakelen en emotieregulatie soms lastiger; een geschiedenis met GGZ-problematiek of depressieve perioden beïnvloedt je draagkracht; hormonale schommelingen (zoals bij PMS) vergroten kwetsbaarheid en prikkelbaarheid. Dat alles zegt niets over je waarde of je vermogen tot liefhebben, wel over waarom het soms zo intens voelt.
Bindingsangst en verlatingsangst spelen niet alleen in liefdesrelaties. Je kunt ook afstand voelen in vriendschappen, werk, of zelfs in het contact met jezelf: “Ik besta en leef niet; ik ben het zat.” Het verlangen om uit die cirkel te stappen is een belangrijk startpunt. Individuele relatietherapie helpt om woorden te vinden voor wat je lang alleen hebt gedragen, lichaamssignalen te herkennen en weer contact te maken met wat je werkelijk nodig hebt.
In veel stellen zien we dezelfde dans terug. De één zoekt geruststelling: “Zijn we samen? Kiezen we voor elkaar?”, terwijl de ander druk voelt en zich terugtrekt: “Het gaat te snel, ik raak mezelf kwijt.” Hoe harder de één aandringt, hoe meer de ander afstand neemt; hoe meer afstand, hoe groter de paniek bij de eerste. Het is een beschermingsdans, begrijpelijk, maar uitputtend. De doorbraak begint wanneer jullie deze patronen herkennen als bescherming, niet als bewijs dat de liefde ontbreekt.
Bij Praktijk de Liefde benaderen we bindingsangst en verlatingsangst als signalen die serieus genomen willen worden. We werken met wat er tussen jullie gebeurt en met wat er van binnen gebeurt. In een rustige setting vertragen we het gesprek zodat je kunt merken wanneer je systeem “aan” gaat, hartslag, adem, spierspanning, en leert hoe je weer kunt landen. We geven taal aan de onderlaag van gedrag, niet alleen wat je doet, maar wat je daarmee probeert te beschermen, nabijheid, autonomie, erkenning, voorspelbaarheid. Met aandacht voor lichaamssignalen ervaar je stap voor stap dat nabijheid niet hoeft te verstikken, maar draaglijk en zelfs steunend kan worden. Gesprekken verschuiven van standpunten naar behoeften, in plaats van “je wilt me niet” of “je vraagt te veel” onderzoeken we wat eronder leeft en wat ieder van jullie nodig heeft. Wanneer er meer meespeelt, ADHD, emotieregulatieproblemen of hormonale klachten, passen we tempo en oefeningen daarop aan, zodat het veilig en haalbaar blijft. Soms werk je samen, soms begin je individueel. Ook zonder relatie kun je oefenen met nabijheid, grenzen en zelfzorg, zodat je later in verbinding met jezelf blijft, juist wanneer het spannend wordt.
Bindingsangst en verlatingsangst zijn beschermingsreflexen, geen gebrek aan liefde. Heling ontstaat waar veiligheid en verbinding samen kunnen bestaan. Door veiligheid, vertraging en lichaamsbewustzijn te oefenen, groeit het vertrouwen dat nabijheid niet hoeft te overspoelen. Therapie helpt om woorden te vinden voor de angst, zonder oordeel, en om stap voor stap weer te leunen op verbinding, met jezelf en met elkaar.
In een eerste gesprek brengen we rustig in kaart wat er speelt, jullie geschiedenis, de momenten waarop het schuurt, de signalen in je lichaam en de verhalen die je over jezelf bent gaan geloven. Daarna kijken we wat nu het meest helpend is, samen of individueel werken, op locatie of online, overdag of ’s avonds. We bouwen aan een veilige basis, oefenen nieuwe manieren van praten en pauzeren, en zoeken tempo’s die werken. Helderheid en mildheid nemen toe; van daaruit ontstaat ruimte om te kiezen hoe je verder wilt.
Wil je onderzoeken hoe bindingsangst en verlatingsangst in jouw leven of relatie meespelen, en wat je nodig hebt om vrijer te kunnen liefhebben? Je kunt zonder wachtlijst starten en in jouw tempo vervolgen. Plan een kennismakingsgesprek, we denken graag met je mee.
Ontwaak de liefde met hoofd, hart en lichaam – een radicaal nieuwe benadering voor het verbeteren van je relatie
Joey Steur van Uit je Liefdesdip beweert dat echte verandering in relaties vereist dat je de confrontatie aangaat met vastgeroeste patronen. Dit boek neemt een unieke positie in door nadrukkelijk te focussen op het versterken van zowel emotionele als lichamelijke intimiteit door bewuste communicatie en aanraking, waardoor het koppels uitdaagt om een diepere, meer betekenisvolle verbinding met elkaar te verkennen.
Dit boek onderscheidt zich door de unieke combinatie van fysieke en emotionele benaderingen te benadrukken
Loop je vast in je relatie of in jezelf als het om liefde gaat?
In onze podcast geven relatietherapeuten Joey en haar team je verhelderende inzichten en praktische handvatten.
Meld je aan en ontdek hoe jij opnieuw kunt kiezen voor liefde.
