Depressie raakt niet alleen de persoon die ermee leeft, maar ook de relatie daaromheen. Stemming, energie, intimiteit en communicatie verschuiven. Soms heel subtiel, soms heftig en zichtbaar. Het kan voelen alsof je elkaar minder bereikt, terwijl de liefde er wel is. Veel stellen herkennen dit, jullie zijn niet alleen.
Hoe depressie zich laat zien
Depressie komt in verschillende vormen en intensiteiten. Bij de één golft het in pieken en dalen, bij de ander is er vooral loomheid en een grijze waas. In het dagelijks leven merk je dat aan minder energie, minder initiatief, sneller overprikkeld zijn of juist afgevlakt raken. Gesprekken worden korter of zakelijker. Kleine taken voelen groot. Dat werkt door in intimiteit en seksualiteit: het lijf voelt “uit”, verlangen zakt weg, of nabijheid lijkt te veel. Voor de ander kan dat afstandelijk of afwijzend aanvoelen, terwijl het vaak gaat om “niet kunnen” in plaats van “niet willen”.
Wat dit betekent voor de partner zonder depressie
Als je partner somber is, kun jij je eenzaam of machteloos voelen. Je wilt helpen, maar weet niet hoe. Soms ga je harder trekken, meer praten, plannen, “fixen” en word je gefrustreerd als het niet werkt. Soms trek je je juist terug om niet nog meer druk te geven. In die bewegingen raak je elkaar makkelijk kwijt. Het is helpend om te zien dat beide reacties begrijpelijk zijn, ze beschermen. Pas wanneer jullie woorden vinden voor wat er onder het gedrag zit, pijn, draagkracht, behoefte aan rust of nabijheid, ontstaat er weer contact.
Als er meer meespeelt: ADHD, emotieregulatie en hormonen
Depressieve klachten staan zelden alleen. ADHD kan schakelen en emotieregulatie lastiger maken. Een geschiedenis in de GGZ of terugkerende sombere periodes kan je vertrouwen in jezelf ondermijnen. Hormonale invloeden, zoals PMS of een (post)natale periode, kunnen somberheid verdiepen en je draagkracht beperken. Dat zegt niets over je waarde; het verklaart wel waarom het soms zo intens voelt. In de begeleiding is er ruimte voor die context, zodat jullie begrijpen wat er gebeurt en wat helpt.
Wat er tussen jullie gebeurt
In veel relaties zien we terugkerende patronen, de een vraagt om duidelijkheid of verbinding (“Zijn we nog samen hierin?”), de ander voelt druk en klapt dicht (“Ik kan nu even niet”). Hoe harder de een aandringt, hoe meer de ander zich terugtrekt. Intimiteit kan daarbij een extra spanningsveld zijn, het verlangen naar nabijheid botst met vermoeidheid, schaamte over veranderde lust of angst om “te kort te schieten”. De doorbraak begint wanneer jullie dit gaan zien als beschermingsreacties, niet als bewijs dat de liefde ontbreekt.
Hoe relatietherapie kan helpen
Begeleiding is geen oordeel en geen snelle fix, maar een veilige plek om te vertragen. Samen breng je in kaart wat depressie in jullie dagelijkse ritme doet, slapen, werken, zorgen, intimiteit, vrije tijd. Je leert lichaamssignalen herkennen (wanneer gaat het systeem “aan”: adem, hartslag, spanning?) en hoe je weer kunt landen. We geven taal aan de laag onder het gedrag, behoeften aan rust, voorspelbaarheid, erkenning, nabijheid, zodat gesprekken verschuiven van standpunten naar behoeften. Als er meer meespeelt (ADHD, emotieregulatie, hormonale schommelingen), stemmen we tempo en oefeningen daarop af. Soms werk je samen; soms is het helpend om (even) individueel te starten. Ook als je nu geen relatie hebt, kun je werken aan contact met jezelf, grenzen en steun vragen.
Intimiteit en seksualiteit wanneer somberheid meespeelt
Seksualiteit kan onder druk komen te staan door somberheid, medicatie, hormonen of schaamte. In een veilige setting onderzoek je hoe nabijheid wel kan, kleiner, rustiger, met minder prestatiedruk. Soms betekent dat, eerst warmte en aanraking zonder doel; soms: helder communiceren over wat nu helpt of juist niet. Wanneer er specifieke vragen rond seks en verlangen spelen, kan gespecialiseerde seksuologische begeleiding aansluiten op de relatietherapie.
Wat je vandaag al kunt doen
Kleine stappen maken verschil. Benoem het verschil tussen “niet willen” en “nu niet kunnen”. Plan korte, haalbare contactmomenten op een tijdstip met iets meer energie, vijf of tien minuten is genoeg. Gebruik eenvoudige check-in vragen (“Wat heb je nu nodig: rust, hulp of nabijheid?”). Houd moeilijke gesprekken kort en kom er op een beter moment op terug. En zoek actief steun buiten de relatie, zodat niet alles op jullie tweeën terechtkomt.
Belangrijk: bij acute crisis of suïcidegedachten, neem direct contact op met je huisarts/huisartsenpost of bel 112. In Nederland kun je ook 113 Zelfmoordpreventie bereiken via 0800-0113 of 113.nl.
Wat je kunt verwachten bij begeleiding
In een eerste gesprek brengen we rustig in kaart wat er speelt, jullie geschiedenis, de momenten waarop het schuurt, de impact op je lijf en op jullie dagelijkse leven. Daarna kijken we wat nu het meest helpend is, samen of individueel, op locatie of online, overdag of ’s avonds. We bouwen aan veiligheid, oefenen met pauzeren en spreken, en zoeken tempo’s die werken. Gaandeweg ontstaat er meer helderheid en mildheid, en van daaruit ruimte om keuzes te maken die bij jullie passen.
Zo kun je beginnen
Wil je onderzoeken wat depressieve klachten doen in jullie relatie, en wat jullie nodig hebben om verbonden te blijven? Je kunt zonder wachtlijst starten en in jullie tempo vervolgen. Plan een kennismakingsgesprek, we denken graag met jullie mee.